Page 36 - E- Connect 2021

CORNer

DESi

Pratik Bhasme

पूिवीपासूनच जगभरामधये संगीताला एक िेगळं आज जासतीत जासत तरुण िगरि िा पाहचिमातय
मिति हिलं जात आिे ते िी तयाचया िेगळे संसक ृ तीकडे खेचला जात आिे. िा आता
पणामुळे. संगीतामधये खरंच एक िेगळी प्रतयेकाचया आिडी हनिडी या िेगळया

जािू आिे आहण मी तरी असं मिणू शकतो असतील यात िुमत असणयाचं कारण नािी
की संगीतामधये एक नशा आिे. ‘नशा’ िा मी िी याच तरुण िगारित मोडला जातो, मला

शबि मी प्रामुखयाने िापरतो कारण तयामागे कारणं िी हगटार, हपयानो िाजिायला आिडतं आहण संगीत
आिेत. माणसाचया आयुषयातील सुख, िुःख, राग, मतसर, द्ेष, िे सिाांसाठी एकाच प्रकारचे स्ोत आिे. सिरामाहलक े तले
आनंि या सगळया भािनांशी एकरप िोणारा धिनी हनमारिण 12 सिर सिाांसाठी सारखेच, ररक इतकाच की आपलया

करणयाची ताकि या संगीतामधये आिे. अरारितच िी एिढी परंपरेनुसार, आपलया िातािरणानुसार तयाची जडणघडण
सगळी ताकि येते क ु ठून? कोण आिे िे संगीत? काय असतं िेगिेगळी िोत गेली आिे तयामुळे पाहचिमातय आहण भारतीय

िे संगीत? असं हकती मोठ्ं आिे िे संगीत? असे बरेचसे प्रश्न संसक ृ ती यात भेिभाि करणयाचा दृहर्कोन नािी. पण आज
अगिी लिान ियात पडायचे. िो, ऐकताना हिहचत्र िाटेल पण मिाराषट्राची शान असलेली ढोलकी हशकणया ऐिजी सगळेच
याच प्रश्नांनी माझयात ‘संगीत’ नािाचया गोर्ीची पेरणी क े ली. नािी पण जासत तरुण िगरि िा पाहचिमातय Drum Set

आपलया सिरमाहलक े तील क े िळ 12 सिर या जगािर राजय हशकणयासाठी उतसुक आिे. यात िाईट कािीच नािी आिे
गाजितात याची जाणीि नंतर िोत गेली. आज आपण हजतकी पण कमीत कमी आपण राितो तया मिाराषट्राचया संसक ृ ती

गाणी ऐकत आिे अशया अगहणत गाणयांचा मेळ या 12 सिरांनी बद्ल क े िळ माहिती असणं िे िी मितिाचं आिे असं िाटत.
घातला आिे आहण आजिी अहिरतपने िे काम चालु आिे. कािी िादांना आपण कमी िजारि िेतोय का ? कारण आज
भारतामधये िेखील गिाहलयर घराना, हकराना घराना, बनारस आपण पाितोय की तबला, िाममोहनयम सोबत हगटार, हपयानो,

घराना, जयपूर घराना यांसारखया बऱयाच घराणयांनी आपलया ड्रम सेट, विायोहलन सारखया िादांचे कलासेस आिेत पण
अनोखया शैलीची राप आपलया घराणयांचया माधयमातून आज क ु ठेिी संबळ िाजिायचे कलास हिसत नािीत कारण

िाखिलया आिेत. संबळ िे गोंधळयांनी िाजिाि, हिमडी िी रक्त िाघया मुरळीनी
भारतामधये मिाराषट्र, क े रळ, कनारिटक, पंजाब, गुजरार, िाजिािी, ढोलकी क े िळ तमाशा मधये िाजिािी या हिचारांना
राजसरान, गोिा सारखया प्रतयेक राजयांचया आपलया सधया चालना आिे.

आपलया िेगिेगळेपणा िशरिहिणाऱया संगीतातील लोककला सिाांत शेिटी एिढंच सांगािसं िाटत की कोणतीच कला
आिेत. तबला, िाममोहनयम, सतार, जलतरंग, तबला तरंग, हक ं विा कोणतंच काम िाईट नसतं, माणूस आपलया सोयीनुसार

ढोलक, बासरी, पखिाज, विायोहलन, सरोि, शिनाई, घाटम, तयाचा िापर करन तयाला िाईट हक ं िा चांगलं बनित असतो.
मंहजरा, सारंगी, एक तारा, सरसिती िीणा, तंबोरा, ढोल, मला पुनिा सांगािस िाटत की पाहचिमातय आहण भारतीय
ताशा यांसारखया अनेक िादांची आरास भारतामधये बघायला संगीत संसक ृ ती यामधये भेिभाि करणयाचा िेतू अहजबात नािी

हमळतात. हििेशातील मंडळी िे बघायला हमळणयासाठी आहण परंतु संगीताची इतकी िैभिशाली परंपरा असणाऱया भारत
हशकायला हमळणयासाठी अतोनात पैसे खचरि िेखील करतात. िेशातील तरुणाला हगटार सोबत सरसिती िीनेच मिति

आता मितिाचा मुद्ा, एक प्रश्न आिे जयाचे उर्र प्रतयेकाने आहण खाहसयत माहिती असािी जेणेकरन आपली संसक ृ ती
सितः सितःला िेऊयात. िर नमूि क े लेलया िादांचया जपली जाईल.
नािमधली हकती िाद आपलयाला माहिती आिेत?

36
2021-2021